Het is tegelijkertijd begrijpelijk en betreurenswaardig. Begrijpelijk is het argument van docenten dat leerlingen graag met gebieden bezig zijn. Betreurenswaardig is dat leraren SE-stof blijkbaar minder serieus nemen dan CE-stof. Want waarom kunnen leerlingen niet met evenveel plezier met een gebied bezig zijn in het kader van het schoolexamen? Die stof maakt toch ook 50 procent van het examencijfer uit en moet toch met evenveel aandacht behandeld worden?
Begrijpelijk is ook het argument dat de regio (Zuidoost-Azië, Indonesië) het best ná de domeinen van sociaal- en fysisch-geografische overzichtskennis (Wereld, Aarde) behandeld kan worden, dus betrekkelijk kort voor het centraal examen. En dat de regio daarom beter deel van het CE kan uitmaken. Maar is het niet denkbaar om eerst CE-stof te doen (de overzichtskennis van Wereld en Aarde) en daarna die stof nog eens te herhalen en te verdiepen via een SE-onderdeel (de regio)? Dat is toch ook een gedegen examenvoorbereiding?
Nogmaals, het is best te begrijpen dat leraren ‘een gebied’ in het centraal examen willen. Betreurenswaardig is echter dat daarmee het probleem van de verdeling tussen CE- en SE-stof over de schutting wordt gekieperd. Want welke stof moet dan in ruil worden overgeheveld van centraal examen naar schoolexamen? Leerlingen mogen immers niet worden overbelast door de wens van leraren een gebied in het centraal examen op te nemen. En formeel geldt de eis dat niet meer dan 50 tot 60 procent van de examenstof in het CE zit. Moet er dan overzichtskennis weg uit het CE? Maar hoe kun je dan zinnig Zuidoost-Azië of Indonesië behandelen, waarbij de toepassing van algemene kennis een grote rol speelt? Moeten de omgevingsvraagstukken uit het CE weg? Het zou wel heel jammer zijn als we niet met het CE kunnen laten zien dat we ons op niveau met de ruimtelijke beleidsagenda van de overheid bezighouden. Slecht voor de marketing van aardrijkskunde!
Laat dan voor het vwo domein A2 weg uit het centraal examen, suggereert het KNAG. Voor de leken: A2 gaat over het doen van geografisch onderzoek. Dat biedt in ieder geval geen soelaas. Want geografisch onderzoek maakt sowieso deel uit van het schoolexamen. Of je daar wel of niet op terugkomt tijdens het CE, bijvoorbeeld met een vraag om bij een onderzoeksthema twee geografische deelvragen te noemen, zal in de CE-voorbereiding weinig tijd schelen.
Rob van der Vaart, Hoogleraar sociale geografie Universiteit Utrech